Spijkenisse is een stad en voormalige gemeente in de gemeente Nissewaard op het eiland Putten in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De voormalige gemeente Spijkenisse telde 72.545 inwoners (1 mei 2014) volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en beslaat ruim 30 km², waarvan 4,07 km² water. Het was qua inwoneraantal de 42e gemeente van Nederland en de derde stad binnen de Stadsregio Rotterdam.

Spijkenisse grensde in het zuiden en westen aan Bernisse en Korendijk en in het noorden en oosten aan Albrandswaard en Rotterdam. De kernen Hekelingen (tot 1966 een aparte gemeente) en Beerenplaat maakten deel uit van de gemeente Spijkenisse. De gemeente Spijkenisse participeerde in de samenwerkingsverbanden Stadsregio Rotterdam en Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Op 1 januari 2015 fuseerden de gemeenten Spijkenisse en Bernisse tot de nieuwe gemeente Nissewaard, waarvan Spijkenisse de hoofdplaats is. Nissewaard telt 85.293 inwoners (29 april 2016).